wtorek, 10 października 2017

Chałupa z początków XIX wieku

Do drugiej połowy XIX w. Mikulczyce były zwyczajną  wsią o drewnianej zabudowie. Chłopskie chałupy  stawiano na zrąb z ociosanych grubych bierwion. Dwuspadowe dachy pokrywano strzechą, pod którą na poddaszu przechowywano plony, a także słomę i siano dla żywego inwentarza. Sam inwentarz znajdował się w oborze, która zajmowała połowę chałupy. Obora oddzielona była od części mieszkalnej korytarzem. Na część mieszkalną składała się przestronna izba, kuchnia oraz komora do przechowywania produktów żywnościowych. Doskonałym przykładem XIX wiecznego, wiejskiego budownictwa, jest stojąca do dziś chałupka przy ulicy Leśnej 103. 

zabrze, leśna

Wiejską chałupę w 1843 roku ciekawie opisał górnośląski działacz Józef Lompa - cytuję - 

,, [...] Dom wiejski ma zwyczajnie tylko jedną izbę mieszkalną. Tu stoi przy drzwiach ceber wielki do wody [...] przy nim półka na misy i garnki. Pod oknami stoi długa ława, przed nią stół, a przy nim ławka, nad ławą zawieszona jest listwa, za którą talerze i małe garnuszki ustawione bywają [...] W rogu izby stoi szerokie łoże, w którym gospodarz, żona i małe dzieci sypiają [...] doroślejsi śpią za piecem lub gdzie się kto porzuci [...] Posadzki z tarcic rzadko się trafiają. Podłoga jest tylko jak gumno gliną ubita [...] Nad piecem są pod belkami dwie  żerdzie, dla suszenia drzew przybite. Dalej przy ścianie wisi żerdź u belków zawieszona, na które suknie wieszają. Siekiera, świdry, obcęgi bywają przy ścianie za klamrą utkwione. Osobnych pieców piekarnych nie mają, bo prócz świat i wesel mało też kiedy chleb pieką [...] Na górze jest zborze w solarkach. Wchodzi się na górę po przystawionej drabinie, bo schody mało gdzie się zdarzają [...] Chlew jest zaraz przy sieni, do której nie lękają się z zapalonymi szczypami wchodzić. Latarni nigdzie nie ma ani by też chłop, jak rok długi, świeczki nie kupił ''

oberschlesien, hindenburg
Stara chałupa na posesji przy dzisiejszej ulicy Leśnej 46

______________________________________
Rudolf Kostorz, Z dawnych dziejów Mikulczyc
www.eksploratorzy.com.pl
www.wieszowa.pl