Nekropolie

Przez kilkaset lat w Mikulczycach pochówków dokonywano na niewielkim obszarze, wokół drewnianej świątyni na prastarym wzgórzu kościelnym. Za datę powstania cmentarza parafialnego przyjmuje się rok 1326, czyli datę sporządzenia dokumentu, w którym po raz pierwszy wymieniony został tutejszy pleban. Aż do XIX wieku liczba mieszkańców Mikulczyc nie przekraczała kilkuset osób, tak więc niewielki cmentarz w zupełności wystarczał. W XIX wieku stan ludności zaczął cyklicznie wzrastać, co doprowadziło do przeniesienia cmentarza kilkadziesiąt metrów na północ, za plebanię. W 1896 roku wybudowano nowy, dużo większy kościół św. Wawrzyńca, a przeniesiony uprzednio cmentarz z biegiem lat znacznie się rozrósł...

Kolejny mikulczycki cmentarz parafialny, tak zwany górniczy (Św. Barbary), powstał w XX wieku. Znajdował się  przy linii kolejowej, na północ od dzisiejszej ulicy Gogolińskiej. Niestety wody gruntowe i glina znacznie utrudniały pochówki w tym miejscu. Z tego względu jeszcze w latach '30 postanowiono założyć nową nekropolię. 

W latach 1955-1960 obydwa cmentarze zostały zlikwidowane.  Z wielu nagrobków znajdujących się niegdyś na cmentarzu Św. Barbary pozostała powstańcza mogiła, zbiorowy grób górników, którzy zginęli  w tragedii górniczej mającej miejsce w tutejszej kopalni roku 1923 oraz przydrożny krzyż, pod którym mają się jakoby znajdować szczątki tatarów pustoszących okolicę w wiekach średnich. Przy kościele natomiast pozostawiono grób ks. Franciszka Cieślika, inicjatora budowy nowej świątyni.  

W latach '30 powstała starannie zaprojektowana, duża nekropolia pod wezwaniem Św. Józefa, zlokalizowana na peryferiach miejscowości, na północ od torów kolejowych przy obecnej ulicy Ofiar Katynia. Oficjalne poświęcenie tutejszego miejsca spoczynku miało miejsce w 21 kwietnia 1930 roku. Uroczystości rozpoczęły się o godzinie piętnastej minut trzydzieści. W punkcie centralnym nowo powstałego cmentarza ustawiono 5 metrowy, dębowy krzyż - z mierzącą 180 centymetrów figurą Chrystusa w koronie, okalaną złotymi promieniami. Krucyfiks został wykonany w zakładach rzeźbiarza Gwidona May'ra, w bawarskim Oberammergau. Poświęcenia dokonał radca duchowny ks. Bertzik z Biskupic. Obecnie na cmentarzu pozostał sam krzyż, figura wraz z innymi zdobieniami, w bliżej nieokreślonych okolicznościach została zdemontowana. Cmentarz przy Ofiar Katynia jest jedynym cmentarzem w Mikulczycach funkcjonujący do dziś. Chowani są w nim parafianie aż trzech współczesnych parafii; Wawrzyńca, Teresy oraz Wojciecha.

Od 1831 roku pomiędzy Mikulczycami, a Biskupicami funkcjonował cmentarz choleryczny, na którym grzebano ofiary licznych epidemii (1831, 1832, 1848, 1866, 1867, 1890). 

1832

Najtragiczniejsza epidemia przypadła na lata 1845-1848. W wyniku suszy zmarniały zboża, następnie obfite deszcze doprowadziły do zarazy ziemniaczanej. Przez trzy lata mieszkańcy górnego śląska nie byli w stanie zebrać żadnych plonów. Zapanował powszechny głód, wywołując ogromną epidemię tyfusu głodowego. W wyniku zarazy zmarło 80 tysięcy ludzi, w tym 50 osób w Mikulczycach. Cmentarz choleryczny widoczny jest jedynie na starych przedwojennych mapach. Obecnie nie ma po nim najmniejszego śladu.

_________________________________________________________

Z dziejów parafii Św. Wawrzyńca w Mikulczycach, Mateusz Walus
Z dawnych dziejów Mikulczyc, Rudolf Kostorz
Nasze Zabrze Samorządowe, 1995  
Nasze Zabrze Samorządowe, 2009
Wycinki prasowe z sbc.org.pl