_1_ Walizka internowanego w ZSRR
W wyniku rozpoczętej w styczniu 1945 roku ofensywy, na Górny Śląsk wkroczyły oddziały Armii Czerwonej. W poszczególnych miejscowościach utworzono komendantury wojenne. W lutym 1945 roku rozpoczęła się, prowadzona przez jednostki NKWD akcja internowania mieszkańców. Internowanych wykorzystano jako niewolniczą siłę roboczą i w większości deportowano do ZSRR, głównie do kopalń w donieckim zagłębiu węglowym.
Artefaktów związanych z pobytem Górnoślązaków na zesłaniu w ZSRR jest naprawdę niewiele. Tym cenniejsza jest walizka, z którą powrócił do domu w Mikulczycach internowany Adolf Ciupa, zamieszkały przy ówczesnym Markt Platz 2 (dzisiejsza ul. Strażacka).
Zdjęcie oraz przytoczony powyższy tekst pochodzą ze strony Muzeum Miejskiego w Zabrzu.
_2_ Łyżka do butów
Łyżka do butów pochodzi ze sklepu obuwniczego, prowadzonego przez ur. w Katowicach Hansa Riesenfelda. Właścicielem był Leo Pollack urodzony w Zaborzu. Panowie prawdopodobnie byli szwagrami. Obaj figurują w "Słowniku zabrzańskich Żydów" utworzonym przez Muzeum Miejskie.
_3_ Barometr
Barometr pochodzi z sklepu jubilerskiego pana Kosmowskiego, który w latach '30 mieścił się przy obecnej ulicy Tarnopolskiej 14. Pan Kosmowski pracował w sklepie jeszcze w latach '50.
_4_ Pieniądz zastępczy / niem. Notgeld
Lata 1914-1924 doprowadziły w ówczesnych Niemczech do zakłóceń w obiegu pieniądza. Władze niemieckie zaczęły gromadzić monety, w celu zwiększenia zapasu kruszców szlachetnych i metali. Podobnie postępowała ludność cywilna, pragnąca zabezpieczyć swój byt w niepewnych czasach. Z obiegu natychmiastowo zniknął bilon. W takich realiach aby ratować sytuację na rynku - banki, zakłady przemysłowe oraz gminy zdecydowały się na emisję papierowego pieniądza zastępczego. Proceder ten nie ominął Mikulczyc.
_5_ Legitymacja Ochotniczej Służby Sanitarnej
Eksponat ze strony www.zabrze-aplus.pl
_6_ Książeczka pracy Conrada Wosnitza (niem. Arbeitbuch)
Książeczka pracy nieletniego Conrada Wosnitzy z Mikulczyc wystawiona w 1914 roku.
Eksponat ze strony: www.zabrze-aplus.pl
_7_ Znaczki Opłaty Urzędowej gminy Mikulczyce
Eksponat ze strony: www.zabrze-aplus.pl
_8_ Talerz dla "młodej pary"
Podarunek z okazji zawarcia związku małżeńskiego. Prezent otrzymali małżonkowie Viktor i Gertruda Ordon z Mikulczyc. Ślub odbył się 25 września 1925 roku.
Eksponat ze strony: www.zabrze-aplus.pl
_9_ Rachunek z 1927 roku
Rachunek z mikulczyckiej firmy handlu hurtowego, sprzedającej towary kolonialne i przetwory zbożowe. Interes prowadził Hermann Foltis. Sklep znajdował się przy dzisiejszej ulicy Poniatowskiego.
_10_ Legitymacja ubezpieczeniowa Herberta Witt
Legitymacja wystawiona przez Wydział Zarobków Kopalni Węgla Kamiennego ,,Mikulczyce'' na urodzonego 1927 roku Herberta Witt.
Źródło: aukcja internetowa
_11_ Świadectwo górnika strzałowego (niem. Schießhauerschein)
Świadectwo upoważniające do wykonywanie zawodu górnika strzałowego. Wystawione dnia 25 sierpnia 1927 roku w kopalni Abwehr na nazwisko Trella.
Źródło: aukcja internetowa
_12_ List z Sądu Rejonowego
Przesyłka z sądu rejonowego nadana 26 sierpnia 1938 roku w Bytomiu. Zaadresowana do Marty Ring zamieszkałej w Mikulczycach przy Schwalbenweg 16 (dzisiejsza ul. Żwirki i Wigury)
Źródło: aukcja internetowa
_13_ Wieszak "Weigel"
Wieszak z domu mody Pana Herberta Weigel mieszczącego się przy ówczesnej Tarnowitzerstrasse (dzisiejsza ulica Tarnopolska).
Źródło: Facebook, strona Wieszaki
_14_ Pamiątka Pierwszej Komunii
Komunia odbyła się 30 maja 1933 roku.
Źródło: aukcja internetowa
_15_ Telegram Wollnitzy (Postkarte)
List nadany z Mikulczyc dnia 6 marca 1929 roku. Nadawcą był Viktor Wollnitza zamieszkały przy Schwerinstrasse 18 (dzisiejsza ul. Mickiewicza)
Źródło: aukcja internetowa
_16_ Wieszak "Adler"
Nieruchomości Jonasa Adler mieściły się przy Am Dorfgraben 17 czyli przy dzisiejszej ulicy Nadrzecznej / Parkowej.
Źródło: www.zabrze.aplus.pl
_17_ Wieszak "Kroczek"
Właścicielem sklepu był Heinrich Kroczek. Na wieszaku widnieje dzisiejsza ulica Poniatowskiego (niem. Kronprinzenstrasse).
Źródło: www.zabrze.aplus.pl
_18_ Wieszak "Lange"
Źródło: www.zabrze.aplus.pl
_19_ Książeczka Pracy (niem. Arbeitsbuch)
Wystawiona w Mikulczycach na Johanna Kapuścińskiego z Rokitnicy.
Źródło: aukcja internetowa
_20_ List do Genewy
List został nadany w 1949 roku z Mikulczyc. Zaadresowano do centrali Czerwonego Krzyża w Genewie. Korespondencja dotyczyła prośby o ustalenie losów członka rodziny nadawcy, deportowanego wraz z tysiącami innych mieszkańców Mikulczyc w głąb ZSRR.
_21_ List Plebiscytowy
Nadany w Mikulczycach dnia 31 marca 1922 roku do Komisji Plebiscytowej w Tarnowskich Górach.
Źródło: aukcja internetowa
_22_ Telegram z Frankfurtu
Adresatem był Franz Ostrzodka z Mikulczyc. List nadano 8 marca 1912 z Frankfurtu nad Menem.
Źródło: aukcja internetowa
_23_ Legitymacja Ochotniczej Służby Sanitarnej
Książeczka członkowska Ochotniczej Kolumny Sanitarnej w Mikulczycach -
_24_ Torba sklepowa
_26_ Bescheinigungen (Zaświadczenie o kalectwie)
_27_ List do Szwajcarii
_28_ Bilety kolejowe
Bilety wydane w 1943 r., zezwalające na przejazdu z Mikulczyc do innych miejscowości.
_29_ Świadectwo szkolne
_30_ Pamiątka Pierwszej Komunii
_31_ Postkarte
_32_ Łyżka do butów
_33_ Militarpas grenadiera
_34_ Łyżka do butów
_35_ Obraz
_36_ Pieniądz zastępczy
Pieniądz zastępczy gminy Mikulczyce o nominale 50 feningów. Obowiązujący a latach 1918-1919.
_40_ Korespondencja prawnicza
_41_ Korespondencja
List wysłany w 1942 r. z Mikulczyc do Bielszowic.
_42_ List
List nadany 17 lutego 1944 r. przez mikulczycki magistrat.
_43_ Fotografie
Źródło: aukcja internetowa
Źródło: aukcja internetowa
Źródło: aukcja internetowa
Źródło: aukcja internetowa
Źródło: aukcja internetowa
_48_ Dropcatcher
_49_ Makatka
oddziału Czerwonego Krzyża. Właścicielem był Robert Maśnica.
Źródło: www.zabrze.aplus.pl
_24_ Torba sklepowa
Papierowa torba na produkty mięsne z fabryki Leo Schikory. Sklep znajdował się przy Kronprinzenstrasse 15 (Poniatowskiego)
Źródło: www.zabrze.aplus.pl
_25_ Książeczka Pracy (niem. Arbeitsbuch)
Wystawiona na Józefa Sczudlika urodzonego w Zabrzu, zamieszkałego w Mikulczycach przy Mittelstrasse 3 (ul. Leszka Białego) - długoletniego pracownika mikulczyckiej kopalni.
_26_ Bescheinigungen (Zaświadczenie o kalectwie)
Zaświadczenie wystawione na Johanna Podkowig, umożliwiające pobieranie pieniędzy z kasy chorych. Zawiera ciekawe pieczątki z Mikulczyc.
Źródło: Giełda Staroci na Arenie Zabrze
_27_ List do Szwajcarii
List nadany w 1931 r. z Mikulczyc do Szwajcarii. Nadawcą był przedsiębiorca Heinrich Kroczek, którego sklep znajdował się przy dzisiejszej ul. Poniatowskiego.
_28_ Bilety kolejowe
Bilety wydane w 1943 r., zezwalające na przejazdu z Mikulczyc do innych miejscowości.
Źródło: aukcja internetowa
_29_ Świadectwo szkolne
Świadectwo szkolne ur. 1929 r. w Mikulczycach Edeltraudy Ruppert - wystawione w 1944 r.
Źródło: aukcja internetowa
_30_ Pamiątka Pierwszej Komunii
Pamiątka Marthy Wolnitza z I komunii św. przyjętej 25 kwietnia 1909 r.
_31_ Postkarte
Nadawcą kartki był zamieszkały przy dzisiejszej ul. Wawrzyńca - Jakob Rohm. Kartka została nadana w maju 1941 r., a adresatem był bytomski prawnik dr Skowronek.
Źródło: aukcja internetowa
_32_ Łyżka do butów
Łyżka do butów ze sklepu obuwniczego Tischler. Nazwa prawdopodobnie nawiązuje do nazwiska potencjalnego właściciela - Salo Tischlera, ur. w Lipinach Żyda, który prowadził interesy m.in w Mikulczycach i Zabrzu.
Eksponat należy do Pani Brigitte Kaczmarek. Zdjęcie udostępnione poprzez Facebook.
_33_ Militarpas grenadiera
Książeczka wojskowa żołnierza ur. w 1889 r. w Czekanowie. Na jednej z 32 stron dokumentu widnieje ciekawa pieczątka oraz wpis urzędnika z Mikulczyc - niejakiego Johanna Miske.
Źródło: aukcja internetowa
_34_ Łyżka do butów
Łyżka do butów ze sklepu obuwniczego, którego właścicielem był Johann Lischka. W 1912 roku Johann prowadził warsztat szewski, jednakże z czasem otworzył przy ówczesnej Tarnowitzerstrasse 9 (dzisiejsza Tarnopolska) sklep obuwniczy.
Źródło: aukcja internetowa
_35_ Obraz
Oryginalna praca Bogusława Heczko. Obraz przedstawia wybudowany w XVI wieku drewniany kościół św. Wawrzyńca, przeniesiony w początkach XX w. do Bytomia. Obraz namalowany na tekturze farbami olejnymi, w drewnianej ramie.
Źródło: aukcja internetowa
_36_ Pieniądz zastępczy
Pieniądz zastępczy gminy Mikulczyce o nominale 50 feningów. Obowiązujący a latach 1918-1919.
Źródło: aukcja internetowa
_37_ Pieniądz zastępczy, niem. Notgeld
Pieniądz zastępczy o nominale 50 feningów obowiązujący w latach 1916-1917.
Źródło: aukcja internetowa
_38_ Bilet kolejowy
Bilet kolejowy na podróż z Mikulczyc do Toszka. Skanowany w marcu 1937 r.
Źródło: aukcja internetowa
_39_ Bilet kolejowy
Bilet kolejowy 3 klasy z dnia 17 lipca 1944 roku.
Źródło: aukcja internetowa
_40_ Korespondencja prawnicza
Mikulczycki prawnik dr Tischbierek od grudnia 1940 r. do czerwca 1941 r. prowadził korespondencję z bytomskim prawnikiem dr Skowronkiem. Korespondencja dotyczyła sprawy pomiędzy handlarzem Hermanem Foltis (patrz eksponat nr 9) i kupcem Theofilem Grziwok. Na korespondencję składa się blisko 10 telegramów - na jednym z nich (lewy górny róg) widnieje ciekawa pieczątka kancelarii dr Tischbierek'a, która mieściła się przy dzisiejszej ul. Tarnopolskiej.
Źródło: aukcja internetowa
List wysłany w 1942 r. z Mikulczyc do Bielszowic.
Źródło: aukcja internetowa
_42_ List
List nadany 17 lutego 1944 r. przez mikulczycki magistrat.
Źródło: aukcja internetowa
_43_ Fotografie
Dwie fotografie wykonane w atelier, którego właścicielem był August Jaschek. Zakład mieścił się przy Tarnowitzerstrasse 4 (Tarnopolska). August Jaschka był również wydawcą kilku pocztówek przedstawiających Mikulczyce.
Źródło: aukcja internetowa
_44_ Ulotka
Reklama mikulczyckiego sklepu Heinricha Waclawskiego.
_45_Notgeld
Pieniądz wyemitowany 1 grudnia 1917 r., ważny do 1 marca 1918 r.
Pieniądz wyemitowany 1 grudnia 1917 r., ważny do 1 marca 1918 r.
Źródło: aukcja internetowa
_46_ Zdjęcie
Fotografia wykonana w atelier, którego właścicielem była Berta Jaschek. Zakład mieścił się przy Tarnowitzerstrasse 4 (Tarnopolska), jego wcześniejszym właścicielem był August Jaschek. Pani Berta prowadziła zakład od końca lat 30 do 1949 roku. Źródło: aukcja internetowa
_47_ Postkarte
Adresatem był Franz Ostrzodka z Mikulczyc. Kartke nadano 4 grudnia 1908 r. w Zabrzu.
Źródło: aukcja internetowa
_48_ Dokumenty
Wystawione 1939 r. dokumenty dotyczące urodzenia oraz małżeństwa Alfreda Walczucha. Na dokumentach widać znaczki opłaty urzędowej gminy Mikulczyce (patrz eksponat nr 7).
Źródło: aukcja internetowa
_48_ Telegram
Telegram wysłany przez starszego komornika sądowego Biakowskiego z Bytomia do Pauli Frenzel, zamieszkałej w Mikulczycach przy Laurentiusstrasse 5 (ul. Wawrzyńca). W korespondencji występuje również nazwisko Mandrella.
Źródło: aukcja internetowa
_48_ Dropcatcher
Tak zwany z angielskiego drop catcher, czyli materiałowa, chłonna podstawka pod szklankę bądź kufel. Na podstawce widnieje reklama sklepu Pana Waclawskiego, który znajdował się przy Tarnowitzerstrasse 84 (Tarnopolska).
Źródło: aukcja internetowa
_49_ Makatka