Pierwsze odwierty na tutejszych polach górniczych miały miejsce w latach 1870-1872. Wówczas na polu o nazwie Neue Abwehr uruchomiono studnię głębinową i otwarto zakład produkcji wody pitnej. Powstała sieć wodociągowa zaopatrywała nie tylko Mikulczyce ale i szereg okolicznych miejscowości. Pierwszy szyb wydobywczy zaczęto drążyć w 1901 roku. Niestety na głębokości 159 metrów natrafiono na napływ kurzawki, co znacznym stopniu przedłużyło pracę. W 1902 roku uruchomiono kopalnianą elektrownię, dzięki czemu w dużej mierze zelektryzowano miejscowość. W 1905 roku postawiono kotłownię. Ostatecznie szyb Adolf - głębokość 575 metrów - oddano do użytku w 1906 roku. Przeznaczony był do transportu ludzi i materiałów. Główny dwuprzedziałowy szyb wyciągowy Elizabeth - o głębokości 498 metrów - wydrążono w latach 1906-1912. W między czasie wybudowano szereg innych zabudowań; cechownie, parowozownie etc. etc.
Mechanizacja procesów wydobywczych i przeróbczych uczyniła z mikulczyckiej kopalni jedno z najnowocześniejszych przedsiębiorstw na Górnym Śląsku. Starannie przemyślany plan architektoniczny wprowadzał w zachwyt przemysłowców nawet w dalekiej Ameryce. Oficjalne otwarcie miało miejsce 22 sierpnia 1906 roku. Wtedy też doszło do konsolidacji tutejszych pól górniczych - Saargemünd, Deutsch-Lothringen, Neue Abwehr, Zabrze oraz Jungfrau Metz - pod wspólną nazwą Donnersmarckhüttegrube. Powierzchnia skonsolidowanego pola wynosiła prawie 11 km2. Ten dość spory obszar był również eksploatowany przez kopalnię Concordia, która podobnie jak mikulczycki zakład, wchodziła w skład wielkiego kombinatu Donnersmarcka. W 1913 roku wydobycie było bliskie miliona ton węgla. W tym czasie kopalnia zatrudniała ponad dwa i pół tysiąca górników, w większości zamieszkujących Mikulczyce.
W okresie międzywojennym systematycznie zwiększano wydobycie. W 1923 roku doszło do tragicznej katastrofy, w wyniku której śmierć poniosło 45 górników. W 1927 roku zakład przeszedł na własność hrabiów Ballestremów. Od tego czasu zaczął przynależeć do Gwarectwa Castellengo Abwehr - jednego z najbardziej znaczących koncernów węglowych na Górnym Śląsku, a jego nazwę przemianowano na Abwehrgrube. W okresie drugiej wojny światowej - podobnie jak w latach 1915/1918 - do pracy w kopalni wykorzystywano jeńców wojennych. Na terenie za cechownią powstał obóz dla pracownic przymusowych, natomiast w bezpośredniej bliskości zakładu, utworzono potężny kompleks obozowy, w którym przetrzymywano tysiące osób przeróżnej narodowości. Po zakończeniu wojny infrastrukturę obozową przejęła polska administracja. W latach 1949-1958 w barakach skoszarowano żołnierzy-górników. Zmieniono nazwę Adolfschacht na szyb Jan, natomiast Elizabeth przemianowano na Bolesław. Sama kopalnia nosiła nazwę KWK Mikulczyce i przynależała do Zabrzańskiego Zjednoczenia Przemysłu Węglowego.
W 1960 roku KWK Mikulczyce połączono z KWK Rokitnica pod nazwą KWK Rokitnica-Mikulczyce. Stan ten utrzymał się jedynie przez dziesięć lat. W 1970 roku doszło do kolejnej fuzji; skonsolidowana KWK Ludwig-Concordia i KWK Rokitnca-Mikulczyce utworzyły jeden zakład górniczy pod nazwą KWK Rokitnica. W tym okresie, w Mikulczycach doszło do głośniej tragedii górniczej, z której wyszedł jedynie Alojzy Piontek, przeżywszy 158 godzin pod ziemią. W 1973 roku KWK Rokitnica została przyłączona do biskupickiej kopalni Pstrowski pod wspólną nazwą KWK Pstrowski. Od tego czasu, aż do momentu wygaszenia, mikulczycka część zakładu nosiła nazwę KWK Pstrowski pole Mikulczyce.
Obecnie na terenie zlikwidowanej kopalni prowadzą działalność prywatne podmioty gospodarcze, dzięki czemu znaczna część infrastruktury nie popadła w całkowitą ruinę.
_________________________________________________
Rudolf Kostorz, Z dawnych dziejów Mikulczyc
Nasze Zabrze Samorządowe, 2001
nowinyzabrzanskie.pl
pokladykultury.pl
