Prastara przesieka

Przesiekami nazywa się stare, umocnione linie graniczne w formie gęstych, trudnych do przebycia zarośli. Historia tego typu umocnień sięga nawet czasów przedpiastowskich.  

,,[...] Śląska kraina [...] otoczona była dużymi lasami granicznymi, które okalały Śląsk w całości, jak również rozdzielały poszczególne obszary osadnicze. Często budowano specjalne przeszkody obronne w postaci układanych w stos pni pomiędzy rosnącymi drzewami, a ponadto całe systemy wałów i rowów, określanych jako przesieka [...] Resztki tych lasów zachowały się po dziś między Górnym a Dolnym Śląskiem [...]"

,,[...] Przesieka jest określeniem związanym z systemem obronnym kraju. W tym celu zostały w lasach granicznych przełamane na wysokości wzrostu człowieka drzewa, które powiązano ze sobą zasiekami. Przesieka zamykała [...] niemalże w całości śląską ziemię, a poza tym znajdowały się tam liczne przesieki lokalne. Cześć tych lasów granicznych istnieje jeszcze obecnie.''

Według niektórych historyków pas zarośli znajdujący się na zachodzie Mikulczyc, to właśnie pozostałość po takiej prastarej lokalnej przesiece.

,,Prastarym pomnikiem granicznym, który pochodzi z wczesnego średniowiecza, jest znana przesieka graniczna między Mikulczycami a Czekanowem.''

Mikulczycka przesiecz na przestrzeni lat miała pełnić funkcję graniczną. Można przypuszczać, że w czasach przedpiastowskich rozgraniczała terytoria plemienia Wiślan od Opolan. W następnych wiekach stanowiła granicę między Śląskiem a Polską, pomiędzy księstwem Bytomskim a Księstwem Opolskim, Diecezją Krakowską a Diecezją Wrocławską. W obecnych czasach tutejsza przesiecz stanowi administracyjną granicę Zabrza. Można zatem śmiało stwierdzić, że przez stulecia zmieniła się forma przesieki, lecz nie jej pierwotna funkcja.

_________________________________________________

Z Dawnych dziejów Mikulczyc

Linie tramwajowe

Plany budowy tramwaju w Mikulczycach sięgają roku 1898, kiedy to miała powstać wąskotorowa linia elektryczna Zabrze-Mikulczyce-Grzybowice-Wieszowa-Karchowice-Pyskowice. Pomysł jednak porzucono. Podobna sytuacja spotkała koncepcje z 1903, 1906 i 1910 roku. Te ostatnie dotyczyły budowy linii tramwajowej z północy na południe; Mikulczyce-Zabrze-Guido. Pomysł ten pojawiał się jeszcze kilkukrotnie. W 1914 roku powstały nawet szczegółowe schematy, a w roku 1926 postanowiono wykonać próbne odwierty. Ostatecznie dopiero w 1933 roku, po dojściu nazistów do władzy, zdecydowano się stare plany wprowadzić w życie. Projekt linii Mikulczyce-Zabrze zatwierdzono 5 sierpnia 1933. Budowa trwała kilka miesięcy. Oficjalne otwarcie miało miejsce 4 lipca 1934 roku. Linii nadano numer 3, który niezmiennie przetrwał do dziś. Inwestycja kosztowała 750 tysięcy ówczesnych marek. Dwa lata później -w 1936 roku- linię przedłużono do Guido. W tymże 1936 roku liczba korzystających z linii wyniosła ponad siedemset tysięcy osób.

 

Niewielką różnicą w stosunku do dzisiejszego przebiegu linii było centrum Zabrza. Na wysokości ul. Jagielońskiej "trójka" gwałtownie skręcała pod teatr, następnie mknęła wzdłuż zabudowań huty aż do samej ul. Powstańców Śląskich. Dalej biegła przez plac Wolności,  ul. Wyzwolenia i wiadukt na 3 Maja. Korekta tego fragmentu nastąpiła na przełomie lat '50. Jak widać na załączonym planie, przedłużenie w kierunku Makoszowy powstało w 1952 roku. Linia nr 3 jest najstarszą i obecnie jedyną linią kursującą przez Mikulczyce. Niemniej jednak w czasach PRL sprawa wyglądała zgoła inaczej. Oprócz osławionej "trójki" przez dzielnice przejeżdżały jeszcze dwa inne połączenia; linia 33 oraz tak zwane PB.

Linia 33 prowadziła z Mikulczyc przez Rokitnice do Bytomia. Linia Wieszowa-Rokitnica-Miechowice-Bytom powstała jeszcze przed wojną. Aby połączyć Mikulczyce z Bytomiem należało dobudować odcinek z pętli w Mikulczycach do Rokitnicy. Trasa powstała w 1951 roku. Z pętli w Mikulczycach tramwaj przejeżdżał pod wiaduktem w kierunku Grzybowic, następnie po kilkudziesięciu metrach zakręcał na wschód przez pola w kierunku cmentarza. Na wysokości ul. Ofiar Katynia zawijał na północ i tak jak dziś biegnie ścieżka rowerowa, mknął aż do Rokitnicy. Tą samą trakcją kurował również tak zwany PB, czyli połączenie bezpośrednie. Trasa wiodła od ratuszu w Rokitnicy, przez mikulczycką pętlę do Zabrza. Połączenie ostatecznie zlikwidowano w 1968 roku.

Po zlikwidowanej trakcji zachował się w dość dobrym stanie nasyp. Na całej długości pomiędzy ulicą Składową a Ofiar Katynia można wypatrzyć ślady dawnej infrastruktury.

Linia 33 (Bytom-Mikulczyce) miała długość 12,960 km, a częstotliwość kursów wynosiła 30 minut. Połączenie PB (Rokitnica-Mikulczyce-Zabrze) ciągnęło się przez 11,650 km, częstotliwość to aż 120 minut. Dla porównania dł. "trójki" wynosi obecnie 9,790 kilometra. Tutejszymi przystankami linii 33 były: Mikulczyce Dworzec (Pętla), Mikulczyce Cmentarz (nie istnieje) oraz Mikulczyce Droga do Wesołej (nie istnieje), następnie była już Rokitnica. Połączenie PB na odcinku Mikulczyc zatrzymywało się prawdopodobnie jedynie na pętli (Mikulczyce Dworzec).

______________________________

 Kroniki Miasta Zabrza nr 1, 2009

 www.wilczekkk.republika.pl