wtorek, 30 lipca 2019

Targowisko gminne

W pierwszej połowie XIX wieku Mikulczyce były sporą wsią, w 1842 roku miejscowość zamieszkiwało 1080 osób. Domostwa mieszkańców rozpościerały się głównie pomiędzy dominium, a wzgórzem kościelnym, oraz w rejonie dzisiejszej ulicy Wawrzyńca, Mickiewicza i Poniatowskiego. Przyzwoicie zaludniony był również obszar dzisiejszej ul. Leśnej, zwany przez ówczesnych Zapłociem. Mieszkańcy tego terenu trudnili się głównie wikliniarstwem. Wytwarzane z młodych pędów wierzb - kosze, ozdoby i inne produkty, sprzedawali na utworzonych w 1842 r. targach wikliniarskich. Targi odbywały się raz w tygodniu na tak zwanych Farskich łąkach. Były to grunty należące do uposażenia mikulczyckiego kościoła. Ich właścicielem był lokalny pleban. Łąki te rozpościerały się na północ od głównego traktu przebiegającego przez wieś. 

Mapa Mikulczyc / 1883 r.

Z powodu stale wzrastającej liczby ludności - w miejscu targów wikliniarskich - postanowiono utworzyć służące wszystkim mieszkańcom targowisko gminne. Dnia 5 października 1881 roku na plac targowy do Mikulczyc przybyło wielu sprzedawców artykułów rolno-spożywczych oraz czterech rzeźników i trzech handlarzy tkanin. Targowisko w tym dniu odwiedziło około trzysta osób. Od tego czasu targi gminne odbywały się cyklicznie, dwa razy w tygodniu. Były chętnie odwiedzane nie tylko przez mieszkańców, ale również osoby z Zabrza, Rokitnicy oraz Grzybowic.

Z czasem na terenach Farskich łąk, w części odsprzedanych gminie, zaczęły powstawać pierwsze budynki. W 1902 roku tuż przy głównym trakcie wybudowano ratusz. W 1904 roku trakt ten otrzymał nazwę własną; Tarnowitzerstrasse,  a prostopadłą do niego szosę - wyznaczającą oś targowiska nazwano Marktstrasse (dzisiejsza ulica Strażacka). Z biegiem lat sukcesywnie zmniejszała się powierzchnia marktplatzu. W 1924 roku na jego południowym skraju powstała remiza strażacka, natomiast na północnych krańcach w latach '30 wybudowano domy mieszkalne. Niemniej targowisko cały czas prosperowało, zarówno w czasie wojny, jak i po jej zakończeniu.

zabrze, Marktstrasse
Ćwiczenia straży pożarnej na placu targowym, 1954 r.

W dni poza targowe plac służył różnym celom. Służył jako boisko piłkarskie, miejsce spotkań młodzieży szkolnej. Na jego terenie odbywały się liczne wiece i manifestacje, a także organizowano dożynki, przeróżne zawody czy pokazy strażackie. Co roku z okazji odpustu w parafii św. Wawrzyńca przyjeżdżały karuzele. Sporadycznie zjawiał się cyrk. W latach '70 XX wieku za sprawą kopalni teren placu targowego, czy jak to woli marktplatzu, został całkowicie zabudowany czteropiętrowymi blokami, a mające długoletnią tradycję targowisko ostatecznie przestało istnieć.

 ________________________________________
Z dawnych dziejów Mikulczyc, Rudolf Kostorz
Nasze Zabrze Samorządowe, 1997 r. 
Fot. album Nasze Mikulczyce