W 1904 roku mikulczyckie ulice otrzymały po raz pierwszy własne nazwy. W ten czas było ich wszystkich aż dwadzieścia dziewięć; Alte Zabrzerstrasse, Am Dorfgraben, Augustastrasse, Barbarastrasse, Bergwerkstrasse, Feldstrasse, Franzstrasse, Friedrichstrasse, Glück Auf strasse, Grubenstrasse, Haldenstrasse, Karlstrasse, Klosterstrasse, Krausstrasse, Kronprinzenstrasse, Laurentiusstrasse, Markstrasse (Markplatz-Strasse), Mittelstrasse, Neuhofstrasse, Querstrasse, Rokittnitzer Weg, Schwerinstrasse, Steigerstrasse, Steinbruchstrasse, Tarnowitzerstrasse, Waldstrasse, Wesollastrasse, Wiesenstrasse i Wilhelmstrasse.
W 1912 roku Grubenstrasse nosiła już nazwę Kirschniokstrasse natomiast Schwerinstrasse rozciągała się na trzy dzisiejsze ulice; Chopina, Mickiewicza i Lipową. Kolejne lata przyniosły następne zmiany. W 1924 roku Rokittnitzer Weg, przy której znajdował się główny budynek poczty, przemianowano na Bahnhofstrasse. W 1929 roku Zabrzerstrasse nosiła już nazwę Borsigstrasse a Schwerinstrasse podzelono na odcinki. Tak oto na odcinku od Borsigstr. do Tarnowitzerstr. nazwano ją Karl Cichystrasse a odcinek od dominium do Waldstr. Lindenstrasse. Bahnhofstr. została przemianowana na Beuthenstrasse a Am Dorfgraben na Im Tale. W tym czasie pojawiło się też siedem nowych ulic: Eulingstrasse, Jokischstrasse, Marklinstrasse (przecznica Borsigstr.), Verbindungsstrasse (przecznica Tarnowitzerstr.) Schulstrasse (przecznica Waldstr.) oraz Schwalbenweg i Hindenburgstrasse na południowych krańcach miejscowości. Południowa część Mikulczyc na dobre zaczęła powstawać w latach '30 i tak oto wyrosły tam ulice takie jak: Donnersmarckstrasse, Finkenweg, Schillerstrassw czy Reinhold Muchowstrasse. W tym okresie nazistowska administracja nie próżnowała, w Mikulczycach doszło do znaczącej denazyfikacji. Karl Cichystr. zmieniono na Adolf Hitlerstrasse, Klosterstr. na Herman Göringstrasse, Haldenstr. - Horst Wesselstrasse a Verbindungsstr. na Josef Joachim Adamczykstrasse. Poza tym ulica Im Tale została nazwana Promenadenweg, Wessollastr. - Abwehrstrasse, Kirschniokstr. - Graf Redenstrasse a Schulestr. przeinaczono na Schlageterstrasse. Przed 1945 rokiem pojawiły się jeszcze trzy nowe ulice; Gartenstrasse, Kirdorfstrasse, Pfarrstrasse oraz Platz der SA wydzielony z Tarnowitzerstr. i Herman Göringstr.
Po 1945 roku niemieckie nazwy ulicy zostały zastąpione polskimi. Cześć nazw przetłumaczono z niemieckiego (ul. Barbary, Bytomska, Górnicza, Lipowa, Leśna, Łąkowa, Nowodworska, Szczęść Boże, Sztygarów, Tarnogórska, Wawrzyńca) innym nadano zupełnie nowe nazwy. Dłuższe ulice zdecydowano się podzielić na odcinki. Dla przykładu Tarnowitzerstr. zastąpiły cztery nowe ulice - 1 Maja, Tarnogórska, 3 Maja i Katowicka- a z Laurentiusstr. wydzielono Plac Słowiański oraz ul. św. Jana i ul. św. Wawrzyńca. Abwehrstr. od ul. Bytomskiej do kopalni nazwano Kopalnianą, a dalszy fragment przemianowano na Wesoły. Natomiast drogę biegnącą na północ ochrzczono ul. Poległych Górników. W centrum miejscowości Marktplatz i Rathstr. połączono w Plac Marszałka Stalina. Dodatkowo nadano nazwy ulicą, pozostającym dotychczas bez nich: aleję przy Zabrzu nazwano Aleją Szczęścia Ludwika, ulice łączącą Tarnogórską z Wawrzyńca - Mostową, przesmyk przy Klasztorze - Klasztorną, wjazd na teren dawnego folwarku - Zamkową, a szosę prowadzącą przez pola na dworzec kolejowy nazwano - Protygowiec. Była to wstępna, powojenna denazyfikacja, której stan nie utrzymał się zbyt długo.
W 1949 roku doszło do kolejnych zmian, które w dużym stopniu prostowały zmiany sprzed kilku laty, dotyczące absurdalnego ćwiartkowania ulic. Poniemiecką Tarnowitzerstr. podzieloną niedorzecznie na cztery odcinki, znów połączoną w jedną ulicę - Tarnopolską. Z połączenia św. Jana i św. Wawrzyńca utworzono ul. Generała Świerczewskiego, a z 17 sierpnia i 11 listopada - ul. Lenina. Ulicę Zabrską wchłonęła ul. Moniuszki, Królowej Jadwigi - Chopina, Stanisława Ogórka - Strzelców Bytomskich, Wesołą - Kopalniana, a Bolesława Chrobrego - ul. Wojska Polskiego. Jednocześnie ulicę św. Teresy przemianowano na ul. Feliksa Dzierżyńskiego, św. Barbary na Karola Marksa, Sztygarów zmieniono na - Józefa Wieczorka, Józefa Weizera - na Norberta Barlickiego, Jarasza - na Buczka, Szczęść Boże - na Nowotki, Francuską - na 1 Maja.
W marcu 1951 roku Mikulczyce wraz z kilkoma innymi gminami zostały włączone w granice Zabrza. Z tego powodu trzeba było dokonać kolejnych zmian w nazewnictwie, tym razem wszystkich dublujących się ulic. W Mikulczycach zdenazyfikowano aż 24 ulice i dwa place. Z kolei w latach następnych powstało wiele nowych ulic, które musiały otrzymać nazwy własne - m.in. ul. Zwrotnicza, Skośna, Koszykowa, Łowiecka, Magazynowa czy Pyskowicka (dwie ostatnie leżą dziś w granicach administracyjnych Grzybowic). W między czasie dokonano zmiany numeracji "ciągłej" na "dwu parzystą". Faktyczny stan ulic z tego okresu obrazuje poniższa mapka.
Czas przemian ustrojowych w kraju spowodował kolejną falę denazyfikacji. W 1989 roku ulicę Bieruta przemianowano na Tarnopolską. W latach '90 zmieniono ul. Bonka na ul. św. Teresy, Krajowej Rady Narodowej - na św. Wawrzyńca, Armii Czerwonej - na Ratuszową, Lenina - na 11 listopada, Władysława Hibnera - na Stanisława Ogórka. Zlikwidowano plac Gottwalda poprzez przedłużenie ul. Nadrzecznej, plac Konstytucji natomiast przemianowano na plac Norberta Kroczka.
Po 1945 roku niemieckie nazwy ulicy zostały zastąpione polskimi. Cześć nazw przetłumaczono z niemieckiego (ul. Barbary, Bytomska, Górnicza, Lipowa, Leśna, Łąkowa, Nowodworska, Szczęść Boże, Sztygarów, Tarnogórska, Wawrzyńca) innym nadano zupełnie nowe nazwy. Dłuższe ulice zdecydowano się podzielić na odcinki. Dla przykładu Tarnowitzerstr. zastąpiły cztery nowe ulice - 1 Maja, Tarnogórska, 3 Maja i Katowicka- a z Laurentiusstr. wydzielono Plac Słowiański oraz ul. św. Jana i ul. św. Wawrzyńca. Abwehrstr. od ul. Bytomskiej do kopalni nazwano Kopalnianą, a dalszy fragment przemianowano na Wesoły. Natomiast drogę biegnącą na północ ochrzczono ul. Poległych Górników. W centrum miejscowości Marktplatz i Rathstr. połączono w Plac Marszałka Stalina. Dodatkowo nadano nazwy ulicą, pozostającym dotychczas bez nich: aleję przy Zabrzu nazwano Aleją Szczęścia Ludwika, ulice łączącą Tarnogórską z Wawrzyńca - Mostową, przesmyk przy Klasztorze - Klasztorną, wjazd na teren dawnego folwarku - Zamkową, a szosę prowadzącą przez pola na dworzec kolejowy nazwano - Protygowiec. Była to wstępna, powojenna denazyfikacja, której stan nie utrzymał się zbyt długo.
W 1949 roku doszło do kolejnych zmian, które w dużym stopniu prostowały zmiany sprzed kilku laty, dotyczące absurdalnego ćwiartkowania ulic. Poniemiecką Tarnowitzerstr. podzieloną niedorzecznie na cztery odcinki, znów połączoną w jedną ulicę - Tarnopolską. Z połączenia św. Jana i św. Wawrzyńca utworzono ul. Generała Świerczewskiego, a z 17 sierpnia i 11 listopada - ul. Lenina. Ulicę Zabrską wchłonęła ul. Moniuszki, Królowej Jadwigi - Chopina, Stanisława Ogórka - Strzelców Bytomskich, Wesołą - Kopalniana, a Bolesława Chrobrego - ul. Wojska Polskiego. Jednocześnie ulicę św. Teresy przemianowano na ul. Feliksa Dzierżyńskiego, św. Barbary na Karola Marksa, Sztygarów zmieniono na - Józefa Wieczorka, Józefa Weizera - na Norberta Barlickiego, Jarasza - na Buczka, Szczęść Boże - na Nowotki, Francuską - na 1 Maja.
W marcu 1951 roku Mikulczyce wraz z kilkoma innymi gminami zostały włączone w granice Zabrza. Z tego powodu trzeba było dokonać kolejnych zmian w nazewnictwie, tym razem wszystkich dublujących się ulic. W Mikulczycach zdenazyfikowano aż 24 ulice i dwa place. Z kolei w latach następnych powstało wiele nowych ulic, które musiały otrzymać nazwy własne - m.in. ul. Zwrotnicza, Skośna, Koszykowa, Łowiecka, Magazynowa czy Pyskowicka (dwie ostatnie leżą dziś w granicach administracyjnych Grzybowic). W między czasie dokonano zmiany numeracji "ciągłej" na "dwu parzystą". Faktyczny stan ulic z tego okresu obrazuje poniższa mapka.
Czas przemian ustrojowych w kraju spowodował kolejną falę denazyfikacji. W 1989 roku ulicę Bieruta przemianowano na Tarnopolską. W latach '90 zmieniono ul. Bonka na ul. św. Teresy, Krajowej Rady Narodowej - na św. Wawrzyńca, Armii Czerwonej - na Ratuszową, Lenina - na 11 listopada, Władysława Hibnera - na Stanisława Ogórka. Zlikwidowano plac Gottwalda poprzez przedłużenie ul. Nadrzecznej, plac Konstytucji natomiast przemianowano na plac Norberta Kroczka.
W ostatnim czasie, jedne z ulic straciły na znaczeniu, przez co ich nazwy całkowicie wypadły z obiegu -Kosynierów, Klasztorna czy Protygowiec- inne natomiast dopiero co powstały -ul. Brzechwy czy ul. Wieniawskiego- ostatecznie każda z nich została uwzględniona na poniżej liście.
Spis ulic w Mikulczycach z uwzględnieniem historycznych nazw
- Atrów (od 1975)
- Bałtycka (od 1954) - Górnicza (od 1945) - wcześniej Bergwerkstrasse
- Boya Żeleńskiego (od 1954) - Sienkiewicza (od 1945) - wcześniej Kirdorfstrasse
- Bratków (od 1975)
- Brygadzistów (od 1954) - Bytomska (od 1945) - Beuthenerstrasse (od 1929) - Bahnhofstrasse - wcześniej Rokittnitzerweg
- Brzechwy Jana (od 2004)
- Bytomskich Strzelców (od 1949) - Bytomskich Strzelców i Ogórka Stanisław (od 1945) - Herman Göringstrasse (od 1933) - wcześniej Klosterstrasse
- Chopina Fryderyka (od 1949 ) - Chopina Fryderyka i Królowej Jadwigi (od 1945) - Adolf Hitlerstrasse oraz Karl Cichystrasse (od 1933) - wcześniej Schwerinsraesse
- Cieślika Franciszka (od 1945) - wcześniej Pfarrstrasse
- Czajkowskiego Piotra (od 1954) - Reja Mikołaja (od 1945) - Schillerstrasse (od 1935)
- Czechowa Antoniego (od 1977)
- Drobna (od 1954) - Korfantego Wojciecha (od 1945) - wcześniej Gartenstrasse
- Działkowa (od 1954) - Lompy Józefa (od 1945) - wcześniej Eulingstrasse
- Fitelberga Grzegorza (od 1954) - Kopernika Mikołaja (od 1945) - wcześniej Marklinstrasse
- Gajowa (od 1968)
- Garibaldiego Giuseppe (od 1954) - Marksa Karola (od 1949) - Barbary św. (od 1945) - wcześniej Barbarastrasse
- Gogola Mikołaja (od 1954) - Sobieskiego Jana (od 1945) - wcześniej Wilhelmstrasse
- Gogolińska (od 1954) - Powstańców (od 1945) - Graf Redenstrasse (od 1937) - Kirschniokstrasse - wcześniej Grubenstrasse
- Klasztorna (od 1945): obecnie nie istnieje, przesmyk pomiędzy Gogolińską a Tarnopolską
- Kopalniana (od 1949) - Kopalniana i Wesoła (od 1945) - Abwehrstrasse (od 1937) - wcześniej Wessollastrasse
- Korwina Wawrzyńca (od 1954) - Nowotki Marcelego (od 1949) - Szczęść Boże (od 1945) - wcześniej Glück Aufstrasse
- Kosynierów (od 1954) - Zamkowa (od 1945)
- Koszykowa (od 1968)
- Kościuszki Tadeusza (od 1945) - wcześniej Friedrichstrasse
- Kroczka Norberta plac (od 1996) - Konstytucji plac (od 1954) - Wolności plac (od 1945) - Platz der SA - Tarnowitzerstrasse i Herman Göringstrasse - wcześniej Klosterstrasse i Tarnowitzerstrasse
- Lelka Teodora (od 1954) - Buczka Mariana (od 1949) - Jarasza Stefana (od 1945) - wcześniej Feldstrasse
- Leszka Białego (od 1954) - Batorego Stefana (od 1945) - wcześniej Mittelstrasse
- Leśna (od 1945) - wcześniej Waldstrasse
- Ligonia Juliusza (od 1945) - Horst Wesselstrasse (od 1933) - wcześniej Haldenstrasse
- Lipowa (od 1945) - Lindenstrasse (od 1929) - wcześniej Schwerinstrasse
- Listopada 11 (od 1991) - Lenina Włodzimierza (od 1949) - 11 listopada i 17 sierpnia (od 1945) - wcześniej Reinhold Muchowstrasse
- Łąkowa (od 1945) - wcześniej Wiesenstrasse
- Łowiecka (od 1968)
- Łukasiewicza Ignacego (do 1954) - Staszica Stanisława (od 1945) - wcześniej Jokischstrasse
- Mariacka (od 1945) - wcześniej Krausstrasse
- Mickiewicza Adama (od 1945) - wcześniej Schwerinstrasse
- Moniuszki Stanisława (od 1949) - Moniuszki Stanisława i Zabrska (od 1945) - Borsigstrasse - wcześniej Alte Zabrzerstrasse
- Mostowa (od 1945) - wcześniej podpięta pod Laurentiusstrasse
- Nadrzeczna (od 1991) - Gottwalda Klemensa plac (od 1954) i Nadrzeczna (od 1945) - Słowiański plac i Nadrzeczna (od 1945) - Laurentiusstrasse i Promenadeweg - Laurentiusstrasse i Im Tale (od 1929) - wcześniej Laurentiusstrasse i Am Dorfgraben
- Niedurnego Piotra (od 1945) - wcześniej Franzstrasse
- Nowodworska (od 1954) - Nowodworska i Słowackiego Juliusza (od 1945) - wcześniej Neuhofstrasse
- Ogórka Stanisława (od 1991) - Hibnera Władysława (od 1954) - Miarki Karola (od 1945) - Schlageterstrasse - wcześniej Schulstrasse
- Ossowskiego Michała (od 1954) - Paderewskiego Ignacego (od 1945) - wcześniej Steinbruchstrasse
- Parkowa (od 1945) - Promenadeweg - Im Tale (od 1929) - wcześniej Am Dorfgraben
- Poległych Górników (od 1945) - podpięta pod Abwehrstrasse (od 1937) - podpięta pod Wessollastrasse
- Poniatowskiego Józefa księcia (od 1945) - wcześniej Kronprinzenstrasse
- Protygowiec (od 1945): obecnie nie istnieje, biegła przez pola na dworzec
- Ratuszowa (od 1991) - Armii Czerwonej (od 1945) - wcześniej Augustastrasse
- Rudy Stanisława (od 1945) - wcześniej Querstrasse
- Skośna (od 1968)
- Solskiego Ludwika (od 1954) - Kochanowskiego Jana (od 1945) - wcześniej Donnersmarckstrasse
- Stawowa (od 1954) - Barlickiego Norberta (od 1949) - Weizera Józefa (od 1945) - wcześniej Karlstrasse
- Stokrotek (od 1975)
- Storczyków (od 1975)
- Strażacka (od 1954) - Zawadzkiego Aleksandra (od 1945) - Marktstrasse (również Marktplatzstrasse)
- Szczęścia Ludwika aleja (od 1945)
- Sztygarów (od 1954) - Wieczorka Józefa (od 1949) - Sztygarów (od 1945) - wcześniej Steigerstrasse
- Tarnopolska (od 1989) - Bieruta Bolesława (od 1949) - 1 Maja, 3 Maja, Katowicka i Tarnogórska (od 1945) - wcześniej Tarnowitzerstrasse
- Teresy św. (od 1991) - Bonka Stefana (od 1954) - Dzierżyńskiego Stefana (od1949) - Teresy św (od 1945) - wcześniej Hindenburgstrasse
- Tulipanów (od 1975)
- Wawrzyńca św (od 1991) - Krajowej Rady Narodowej (od 1954) - Świerczewskiego Karola (od 1949) - Wawrzyńca św. i Jana św. (od 1945) - Bruno Schrammstrasse - wcześniej Laurentiusstrasse
- Wieniawskiego Henryka (od 2002)
- Wiosny Ludów (od 1954) - 1 Maja (od 1949) - Francuska (od 1945) - wcześniej Finkenweg
- Zapolskiej Gabrieli - Marszałka Stalina plac - wcześniej Marktplatz i Rathstrasse
- Zwrotnicza (od 1961)
- Zwycięstwa (od 1954) - Wojska Polskiego (od 1949) - Wojska Polskiego i Bolesława Chrobrego (od 1945) - Josef Joachim Adamczykstrasse (od 1933) - wcześniej Verbindungsstrasse
- Żwirki i Wigury (od 1945) - wcześniej Schwalbenweg (od 1929)
_________________________________________________________________________________
Tekst dosłownie oparty na opracowaniu Piotra Hnatyszyna z Nasze Zabrze Samorządowe, 1999
Pierwsza mapka pochodzi z portalu www.stareplanymiast.pl
Druga: www.archiwumrwh.blogspot.com
